در استان بوشهر مراسم ماه محرم همانند سایر شهرهای کشورمان با شکوه تمام برگزار می‌شود. علاوه بر مراسم‌های زنجیر‌زنی و سینه‌زنی و روضه‌خوانی مراسم‌های خاص منطقه برگزار می‌شود.

مکان‌های عزاداری از مسجدها، حسینه‌ها، میدان‌ها، خیابان‌ها، کوچه‌ها و منازل شخصی آغاز می‌شود. با فرا رسیدن ماه محرم سردرخانه‌ها و تکایا و امامزاده‌ها را علم سیاه زرد می‌زنند و مردم لباس سیاه پوشیده آنهایی که نذر دارند خود را برای پخت و پز آماده می‌کنند.

روضه و نوحه‌خوانی در هر شب به یک موضوع حادثه غم انگیز کربلا به شرح زیر اختصاص دارد:

شب اول، درباره فرا رسیدن ماه محرم، شب دوم درباره حضرت مسلم، شب سوم در باره طفلان مسلم، شب چهارم در مورد حج‌الوداع، شب پنجم در باره حر، شب ششم درباره علی اصغر، شب هفتم درباره حضرت علی اکبر(ع)، شب هشتم در باره قاسم داماد، شب نهم درباره حضرت عباس (ع) و شب دهم درباره امام حسین(ع).

گهواره علی‌اصغر:
تقریباً در تمام شهرها و روستاهای استان برای گهواره خدمت علی‌اصغر مراسمی بر پا می‌شود. در این گهواره چوبی که مختک نام دارد و با توری سبز آن را می‌پوشانند، شبیه علی‌اصغر را می‌خوابانند و آن را تکان می‌دهند و به نوحه‌خوانی و لالایی خوانی می‌پردازند. زنان نازا گهواره را تکان می‌هند و لالایی می‌خوانند.

وسایلی که همراه گروه عزاداران روزهای نهم و دهم حمل می‌شود عبارتند از:

سژه: در جلو هیأت عزاداری یک نفر سژه را روی کمربند چرمی پهن بسته و جلو عزاداران می‌گرداند. هنگام حرکت سژه‌ها را تکان داده و به نشانه تعظیم و سلام امام حسین تیغه وسط سژه را که نوک بلندی دارد خم کرده و تا زمین می‌آورند.

علم: گروهی از عزاداران انواع مختلف علم را به ترتیب پشت سر هم حمل کرده و حرکت می‌دهند.

کتیبه: دو نفر پارچه‌ای را که مشخصات هیأت عزاداران روی آن نوشته شده جلو دسته‌حرکت می‌دهند.

ذوالجناح: ذوالجناح اسب سفیدی است که روی آن لکه‌هایی می‌مالند و شال‌های رنگی را دور گردن آن می‌آویزند. پیرمردانی که توانایی سینه‌زنی محکم را ندارند، اطراف ذوالجناح سینه می‌زنند.

حجله حضرت قاسم :
حجله نمادین حضرت قاسم را با پارچه‌ها و نوارهای رنگی تزیین و چراغانی می‌کنند. این حجله روی دست توسط چهار نفر حمل می‌شود. زنان با دیدن آن کل می‌کشند و بر سر و صورت خود می کوبند و برای داماد ناشاد امام حسین گریه و زاری سر می‌دهند. همراهان حجله نوحه قاسم می‌خوانند. در عقب حجله قاسم خونچه‌هایی حاوی شمع، شیرینی و حنا حمل می‌شود.

نعش شهدای کربلا: نعش‌ نمادین شهیدان کربلا را در تابوت‌هایی قرار می‌دهند و روی جنازه‌ها کبوترهای خونین را می‌گذارند و روی سر مردم حمل می‌کنند. در روز عاشورا نعش‌ها را وسط میدان گذاشته و شیری که به منزله پاسبان شهداست در کنار اجساد کاه و خاک روی سر خود می‌ریزد.

سنج و دمام‌زنی:
در مراسم عزاداری و همراه با دسته‌های سینه‌زنی و هنگام تعزیه‌گردانی، سنج و دمام زده می‌شود. دمام‌ها معمولاً هفت عدد است. یکی از دمام‌ها برخلاف دیگر دمام‌ها نواخته می‌شود، به این ریتم بشکون گفته می‌شود. هنگام ضرب‌زدن طرف راست را با ضرب کوچک و طرف چپ دمام را با دست ضربه می‌زنند. همراه دمام‌سنج زده می‌شود که با حرکت ضرب بر هم کوبیده می‌شود.

در میدانی که مراسم روز عاشورا و یا تعزیه برگزار می‌شود، خیمه‌هایی که متعلق به امام حسین (ع) و حضرت عباس(ع) و حضرت زینب(س)، علی اکبر(ع) و قاسم(ع)است، بر‌پا می‌شود. مردم در خیمه‌ها به عزاداری پرداخته و مراسم نذری و نون پوشان ( یک نوع نذری است که فرد نذر شده را بر خیمه امام حسین و یا در مساجد روی منبر خوابانده و تمام بدنش را با نان می‌پوشانند سپس نان را با حلوا به صورت لقمه‌های بزرگ درآورده و بین مردم تقسیم می‌کنند) را انجام داده و مشکل گشا تقسیم می‌کنند.

هنگام آتش زدن خیمه امام حسین ( ع) در ظهر عاشورا عزاداران در گرمای طاقت فرسا با شور و هیجان فراوان به گرد خیمه برسر و سینه خود می‌زنند و به عزاداری می‌پردازند، خاکستری را که حاصل از سوختن خیمه است به عنوان تبرک برای شفا بر پیشانی خود می‌مالند.

سینه‌زنی:
پس از پایان مراسم روضه‌خوانی مردم خود را برای مراسم سینه‌زنی آماده می‌کنند. ابتدا گروه دمام زنان با نواختن دمام مردم را خبر کرده و آنها را جمع می‌کنند. سینه زنان به صورت حلقه‌های دایره‌وار به گرد نوحه خوان می‌چرخند. نوحه خوان در وسط کنار سکویی نوحه می‌خواند و عزاداران در حالیکه با دست چپ کمر همدیگر را می‌گیرند، با دست راست به سینه می‌زنند.

نوحه خوان شروع به خواندن نوحه پیش‌خوان می‌کند و سینه زنان به بیت تکراری نوحه که بعد از چند بیت می‌آید، جواب می‌گویند. هنگام چرخیدن، عزاداران دست راست را بالا برده و پای راست را به زمین کوبیده محکم دست را به سینه می‌زنند. سینه خوب که گرم شد یعنی به اوج رسید نوحه خوان اعلام (واحد) می‌کند، بعد از گفتن واحد ریتم نوحه‌ها عوض شده و بیت تکراری وجود ندارد. سینه زنان با حرکات موزون پا – پای راست را عقب می‌اندازند – در حالی که خم شده‌اند، دست راست را تا نزدیک زمین می‌برند، بعد با چرخش دست بلند می‌شوند و به صورت هماهنگ و یک صدا سینه می‌زنند. سینه با دعا برای عزاداران و دعا برای رهبر کشور ختم می‌شود.

مراسم دمام‌زنی و سینه زنی علاوه بر ایام عاشورا در ماه صفر و ماه مبارک رمضان در عزای حضرت علی (ع) نیز انجام می‌شود.

شام غریبان: شب یازدهم محرم در مساجد و تکایا و حسینیه‌ها شام غریبان برگزار می‌شود. تمام چراغ‌های کوچه‌ها و معابر اطراف را خاموش می‌کنند و عزاداران به صورت دسته‌های چند نفری به راه می‌افتند. چند قدم که راه افتادند به صورت حلقه‌وار دور یکدیگر نشسته و شمع روشن می‌کنند و نوحه شب شام غریبان را می‌خوانند.

گروه اول پس از خواندن نوحه شمع‌ها را خاموش کرده، بلند می‌شوند و به راه می‌افتند. سپس گروه بعدی نشسته و نوحه شام غریبان را می‌خوانند. در میان راه همه ساکت شده یک نفر مصیبت می‌خواند و بقیه بر سر و صورت خود زده و گریه و زاری سر می‌دهند. در بعضی جاها در این شب گروه موزیک نیز که شامل یک طبل‌زن و یک سنج‌زن به راه افتاده و دیگران پشت سر وی ملایم زنجیر می‌زندد و نیز طفل صغیری _ شبیه حضرت رقیه دختر سه ساله امام حسین ( ع) که در این شب گم شده‌اند _ را که رویش را پوشانده‌اند در تخته‌ای که پر از خار است (خار نشانه بیابان کربلاست) نشانده و روی سر حمل می‌کنند.

چهارشنبه‌سوری (چهارشنبه آخر ماه صفر): چهارشنبه آخر ماه صفر که به آن چهارشنبه‌سوری نیز می‌گویند روزی نحسن و بدیمن شمرده می‌شود. در شهرها و روستاها مراسم و اعتقاداتی جالب راجع به این روز دارند. در آبادی‌هایی ساحلی کنار دریا دختران چند عدد سنگ یا مهر را در دریا پرتاب کرده سپس پای خود را در آب دریا فرو می‌برند و حاجات خود را برای دریا باز می‌گویند که دریا حاجت آنها را بدهد. مردم مقداری از آب دریا را برداشته به خانه برای تبرک می‌برند. در این روز مرغی را سر برده که خودریزی شور و دفع بلایا کند.

صفرکت: در بعضی مناطق مثل شبانکاره چوب و یا برگ درخت نخل را آتش زده و در اتاق‌ها می‌گردانند سپس آن را از در حیاط بیرون می‌برند.

در روستاهایی که در جلگه قرار گرفته‌اند، در این روز مردم به زیارت امامزاده یا قدمگاه محل می‌روند و زنانی که بچه‌دار نمی‌شوند، نذر می‌کنند تا بچه‌دار شوند. مراسم روشن‌کردن آتش و پریدن از روی آن که در چهارشنبه سوری آخر سال خورشیدی برپا می‌شود، در این روز نیز اجرا می‌شود.
شمع زنی

آئین شمع زنی یکی از آئینهای کهن بوشهر است که شب عاشورا در مکانهای مقدس و کوچه های قدیمی به یاد درگذشتگان و خوبان برپا می شود و بهانه ای برای راز و نیاز با معبود است.